Petitie Brink blijft Brink (november 2022)

Een aantal inwoners bood in november 2022 aan het College van Laren de petitie BRINK BLIJFT BRINK aan. De vetgedrukte tekst hieronder is de reactie hierop van het college van Laren.

PETITIE BRINK BLIJFT BRINK 

Betreft: Waterberging op de Larense Brink
 
Geacht College van Burgemeester en Wethouders,
 
Tijdens de bijeenkomst in het Brinkhuis op 1 november 2022 is het plan voor een waterkelder op de Brink gepresenteerd. Wethouder Westerkamp heeft die avond gezegd, dat het college open staat voor een alternatieve aanpak van de wateroverlast. Er zijn meerdere mogelijkheden om de wateroverlast aan te pakken. Kort geleden, op 8 september 2020 werden er op de Brink 4657 handtekeningen aangeboden aan Burgemeester Nanning Mol. De dames Carla Vroon en Julia Lommel hadden de inwoners van Laren naar hun mening gevraagd over de wateropvang op de Brink middels een Wadi. Niet alleen hebben zij veel handtekeningen ontvangen van inwoners die tegen deze oplossing waren omdat er 41 bomen moesten worden gekapt, maar hadden zij ook veel verhalen gehoord van inwoners: dat de coalitie in Laren gewoon een eigen gang gaat en niet naar inwoners luistert. De Wadi gaat niet door, maar de verbazing van veel inwoners is dan ook buitengewoon groot, dat het huidige college nu met een plan komt voor een betonnen bak onder de Brink. De bak, een waterkelder, moet komen op de ongerepte en historische Brink, onder de vijver en naaste omgeving.

Er is door het team van Laren Regenklaar eerder inderdaad een plan ontwikkeld voor een waterberging onder de Coeswaerde. Maar de gemeente heeft op 1 november nadrukkelijk aangegeven open te staan voor verbeteringen van dit plan en andere oplossingen. De oproep hiervoor heeft geleid tot maar liefst 19 mogelijke (deel)oplossingen die stuk voor stuk zijn beoordeeld aan de hand van de eisen vanuit de gemeente en de wensen van bewoners en ondernemers.

Deze oplossing heeft een grote impact op de Brink en de omgeving, het betekent dat er een bouwvergunning moet worden aangevraagd voor een enorme betonnen waterkelder. Een bak die niet alleen onder de vijver komt, maar ook een flink stuk van de Brink ondergronds zal beslaan. Nu is het argument: “Daar zie je niets van”. De bak is misschien niet zichtbaar maar heeft wel grote en nadelige invloed op de omgeving. Daarmee krijg je een “Facade Brink”, “Een NEP Brink”.
 
Onderstaand willen wij graag argumenten aangeven, waarom niet in eerste instantie aan de Brink zelf moet worden gedacht, temeer omdat er ook andere mogelijkheden zijn.
 
Milieu:
Het Masterplan “Laren Regenklaar” levert in de wijken van heel Laren de verzameling van enorm veel kunststof op en met een Waterkelder komt daar veel beton bij. Alle milieu onvriendelijke stoffen die in het regenwater van de weg zitten worden via infiltratiebuizen in de grond geïnfiltreerd in plaats van dat zij naar de waterzuivering gaan.
Hetzelfde gaat gebeuren als we al het regenwater gaan verzamelen in de waterkelder en infiltreren in de Brink. Waar in de bodem komt dit terecht? En wat betekent dit op termijn voor de bomen? Nare stoffen als PAK’s, microplastics en zware metalen worden bewust geïnfiltreerd in de bodem. (Zie bijgevoegde krantenknipsel van onderzoeksbureau TNO over microplastics afkomstig van autobanden die slijten tijdens het rijden).

Sinds enkele tientallen jaren is het in Nederland gebruikelijk om regenwater niet meer via het riool af te voeren, maar apart op te vangen. Nieuwe woonwijken krijgen standaard een gescheiden rioolstelsel. Dat bestaat uit twee buizen: een afvalwaterriool voor afvalwater van woningen en gebouwen en een regenwaterriool waarin regenwater wordt opgevangen via straatkolken. In bestaande gebieden komt zo’n stelsel er over het algemeen zodra de bestaande riolering aan vervanging toe is. Dat regenwater komt in een gescheiden stelsel via een infiltratiesysteem in de grond terecht op de plek waar het valt. Deze gescheiden stelsels hebben hun werking de afgelopen jaren ruimschoots bewezen. En het infiltreren van regenwater in de bodem is inmiddels dus zeer gebruikelijk.

De technische levensduur van een riool is ongeveer 60 - 80 jaar. Het is niet duurzaam om een riool al voor het einde van de levensduur te vervangen. Om Laren Regenklaar toch te maken, hebben we er op een aantal locaties voor gekozen om langs de straten infiltratieputten te maken waarin regenwater wordt opgevangen. Het materiaal dat hiervoor is gebruikt (met name kunststof), is goed te recyclen. Door deze tijdelijke oplossing kunnen we regenwater apart opvangen zonder nu al de grote investering te hoeven doen van een gescheiden stelsel.

Het is niet te vermijden dat er met het regenwater ook enig straatvuil in een infiltratieput of andere infiltratievoorziening komt. Deze zijn echter allemaal voorzien van filters die ervoor zorgen dat het vuil niet of nauwelijks in de omliggende bodem terechtkomt. Daarvoor is het nodig dat de infiltratieputten regelmatig worden schoongemaakt, wat de gemeente periodiek laat doen. De hoeveelheid die eventueel wel in de bodem terechtkomt is zo klein dat dit geen problemen oplevert.

Bomen:
“Blijf van de bomen af” zeiden de Larense inwoners. Hoe veilig zijn de bomen als er een waterkelder wordt gebouwd? Sommige bomen zullen sneuvelen door de bouw, andere bomen zullen minder water krijgen door de “wig”-vorm van de waterkelder. Sluipender wijs zullen toch een aantal bomen het loodje leggen. 

Wat doet de kelder met het grondwaterpeil (natte voeten bomen)? De kelder komt deels onder het grondwaterniveau. Infiltreren is dus trager dan anders. Wat betekent dit voor bomen en de omliggende bebouwing?  Het verzamelen en infiltreren van microplastics en andere schadelijke stoffen op de Brink is onwenselijk!

Bij het zoeken naar een oplossing voor het bergen van water op de Brink is een van de uitgangspunten dat de bestaande bomen geen schade ondervinden. De gemeente heeft Hoefakker Boomspecialisten daarom gevraagd om een BEA (Boom Effect Analyse) uit te voeren voor de oplossingen waarbij in de omgeving van boomwortels zou worden gegraven, waaronder een infiltratiekelder.

Een korte samenvatting van de conclusies van de BEA is dat de bomen geen schade ondervinden als er bij de aanleg van een voorziening minimaal een meter afstand wordt gehouden van het wortelstelsel. Daar waar het toch nodig is om dichter bij de wortels te komen (bijvoorbeeld om voldoende bergingscapaciteit te realiseren), kan schade beperkt of gecompenseerd worden door een aantal maatregelen te nemen.

Voor de uitgebreide conclusies verwijzen we graag naar het genoemde rapport van Hoefakker. Dit advies is voor de gemeente leidend bij de aanleg van een waterberging.

Volksgezondheid:
Het regenwater stroomt via de vijver de waterkelder in. De drab blijft achter in de vijver en bevat kwalijke stoffen van het wegdek, hondenpoep en menselijke ontlasting doordat de putten overstromen. Doordat het water de waterkelder instroomt is de concentratie vervuiling in de vijver hoog met daaronder hormoonverstorende stoffen uit de autobanden en de E-coli bacterie uit de ontlasting. Geen fijne plek voor kinderen om rond de vijver te spelen.

Bij ‘normale’ regenbuien zal het regenwater in het centrum nog steeds via het riool worden afgevoerd. Het gaat dan om buien waarbij in een uur tijd niet meer dan 22mm valt op een oppervlak van een vierkante meter Ongeveer 95% van alle neerslag behoort tot deze categorie. Pas wanneer er in een uur meer valt dan 22mm, zal dat extra regenwater op straat blijven staan en naar (de voorziening op) de Brink lopen. Met zo’n situatie hebben we naar verwachting één keer per 10 tot 15 jaar te maken.

De hoeveelheid vervuiling die dan in een voorziening op de Brink terechtkomt is verwaarloosbaar, omdat het vooral gaat om schoon regenwater. Dat neemt niet weg dat er bijvoorbeeld wel organisch materiaal (blad, takjes), zwerfafval en hondenpoep in de vijver terecht kunnen komen. Daarom zal de gemeente een vijver regelmatig schoonmaken. En als de keuze zou vallen op een vijver met eronder een infiltratiekelder, zou ook deze kelder regelmatig schoongemaakt worden. Al met al is er dus geen risico voor de volksgezondheid.

Eigen beleid van de gemeente Laren:
Het plan druist in tegen het vastgestelde beleid van de gemeente Laren zoals vastgelegd in de Ruimtelijke Structuurvisie 2008-2023, (website gemeente Laren):  “en daarnaar is de gemeente Laren op zoek: één integraal kader  dat aangeeft welke ontwikkelingen nodig zijn om de toekomst van Laren als sprankelend, unieke, toegankelijke, monumentale, authentieke en culturele plek te bevorderen”. Hoofdstuk 3 zegt o.a.: “Kwaliteit, geen kwantiteit” Deze keuze voor behoud en versterking van de huidige beeldkwaliteit en dorpsidentiteit, betekent: terughoudend zijn met bebouwing, zuinig zijn met alle authentieke elementen,  bewaken dat de groenkwaliteit onaangetast blijft, realiseren van een (verkeers) infrastructuur die past bij het karakter, koesteren van de huidige gemeenschapszin”. En in paragraaf 3.2.2. Behoud en versterking kwaliteit huidige “dorpsgroen”. Bij eventuele bebouwing en herinrichting van openbare ruimte bescherming van het aanwezige groen/ de bomen een bijna heilig uitgangspunt is.

De gemeente staat nog steeds achter de uitgangspunten zoals verwoord in de Ruimtelijke Structuurvisie 2008-2023. Sinds het verschijnen van dit document in 2008 is echter ook nog veel duidelijker geworden dat we te maken hebben met hevige regenbuien als gevolg van klimaatverandering. De hevige buien in 2014, 2016 en 2019 en de enorme schade die hierdoor is veroorzaakt zijn hiervan helaas het tastbare bewijs. We willen de Brink voor toekomstige generaties aantrekkelijk houden, maar ook veilig. Een ding staat daarom niet ter discussie, namelijk dat er een oplossing moet komen voor wateroverlast in het centrum van Laren. Daarbij houden we maximaal rekening met de bomen en ander groen.

Andere opties:
Op 1 november zijn er diverse andere opties aangedragen om de wateroverlast elders op te vangen. Een betonnen bak onder het gras bij de Johanneskerk, onder het parkeerterrein bij de voormalige RABObank, parkeerplaats Stationsweg.Brinkje op de St. Janstraat, pompen richting  bezinkbassin aan Gooiergracht. Alle ideeën zijn verzameld door het projectbureau.

Deze brief heeft als doel om het College nogmaals heel vriendelijk te verzoeken om onze authentieke,  ongerepte en beeldbepalende Larense Brink met rust te laten en op zoek te gaan naar andere meer passende maatregelen tegen de wateroverlast.

De gemeente heeft na de bijeenkomst van 1 november 2022 maar liefst 19 mogelijke (deel)oplossingen verzameld, waaronder de hierboven genoemde. Deze zijn stuk voor stuk beoordeeld aan de hand van de eisen vanuit het Masterplan van Laren Regenklaar en de wensen van bewoners en ondernemers. Een van de eisen is dat bomen kunnen blijven staan. En de wens van bewoners is dat het beeld van de Larense Brink in stand gehouden wordt. Deze zaken zijn dus meegenomen bij de beoordeling. Daarnaast is er bijvoorbeeld gekeken naar zaken als de bergingscapaciteit in m3, de kosten, de betrouwbaarheid van een oplossing, toekomstig beheer en onderhoud en duurzaamheid. Op die manier is er een rangschikking gemaakt van alle oplossingen. De oplossing die daarbij de hoogste score heeft behaald is niet de vijver met infiltratiekelder, maar een natuurlijke vijver op de plek van de huidige betonnen vijverbak. Voor meer informatie hierover verwijzen we naar www.larenregenklaar.nl/brink.

 
“Brink blijft Brink” is getekend door Laarders die zich zorgen maken over de toekomst van de Brink.
Maria Klingenberg. Jan Hamdorfflaan 29.   tel. 06 44 33 22 07.
Jeroen ten Kroode, Hilversumseweg 7. tel. 06 15 50 40 38.